Druk cyfrowy – techniki i zastosowanie druku cyfrowego
Wysoka jakość, szybka realizacja i niskie koszty to wymagania współczesnego świata, którym starają się sprostać prężnie rozwijające się technologie. W dziedzinie poligrafii druk cyfrowy jest odpowiedzią na takie potrzeby. Polega on na przesyłaniu obrazu do drukarki w postaci danych cyfrowych, bez użycia tradycyjnej formy drukowej. Dzięki swym możliwościom, szybkim efektom i konkurencyjnej cenie druk cyfrowy zrewolucjonizował technikę drukarską. Dowiedz się, jakie są rodzaje druku cyfrowego, jego właściwości i wszechstronne zastosowanie na różnych podłożach.
Elektrofotografia, czyli technika druku laserowego
W zależności od sposobu przenoszenia obrazu na podłoże drukowe wyróżniamy kilkanaście rodzajów druku cyfrowego. Najpopularniejszymi technikami są między innymi ink-jet, druk termotransferowy, druk magnetograficzny, druk sublimacyjny, DTG i druk laserowy.
Druk elektrofotograficzny zwany laserowym to technika drukarska, która polega na tworzeniu elektrostatycznego obrazu utajonego na cylindrze pokrytym materiałem światłoczułym. Obraz jest naświetlany za pomocą wiązki laserowej, a następnie przenoszony na podłoże drukowe za pomocą proszku barwiącego (tonera). Elektrofotografia jest stosowana w drukarkach laserowych i kserokopiarkach. Charakteryzuje się wysoką jakością, trwałością i szybkością druku.
Techniką pochodną druku laserowego jest druk jonograficzny zwany elektrograficznym, lecz zamiast ładunku elektrostatycznego wykorzystuje on strumień jonów. Jonografia zapewnia bardzo szybki wydruk.
Druk termotransferowy
Druk termotransferowy to technika druku cyfrowego, która polega na przenoszeniu obrazu z folii barwiącej na podłoże drukowe za pomocą ciepła i ciśnienia. Obraz jest najpierw wydrukowany na folii barwiącej, a następnie przeniesiony na podłoże drukowe za pomocą rolki grzewczej.
Druk termotransferowy jest stosowany w drukarkach etykiet, kodów kreskowych i kart plastikowych. Charakteryzuje się on wysoką trwałością i odpornością na ścieranie, wodę i promieniowanie UV.
Druk sublimacyjny
Druk sublimacyjny jest techniką wykorzystującą zjawisko sublimacji, czyli bezpośredniego przejścia substancji ze stanu stałego w gazowy z pominięciem stanu ciekłego.
W technice drukarskiej tusz wykorzystuje to zjawisko do przeniesienia farby na strukturę podłoża, dlatego druk sublimacyjny wymaga użycia specjalnych farb na bazie wody, które są nadrukowywane na papierze transferowym. Następnie obraz jest przenoszony na przedmiot pokryty lakierem poliestrowym za pomocą prasy do sublimacji, która działa pod wysokim ciśnieniem i temperaturą.
Druk sublimacyjny pozwala na uzyskanie wysokiej jakości, trwałości i naturalności kolorów.
Druk magnetograficzny
Magnetografia zwana też ferromagnetografią to kolejna technika drukarska poligrafii cyfrowej polegająca na tworzeniu magnetycznego obrazu utajonego na cylindrze pokrytym materiałem ferromagnetycznym.
Obraz jest generowany za pomocą gęstej siatki obwodów elektrycznych, wytwarzających pola magnetyczne o różnej sile i kierunku. Grafika jest następnie przenoszona na podłoże drukowe za pomocą proszku barwiącego (tonera), który przylega do obszarów naładowanych magnetycznie.
Druk magnetograficzny jest stosowany w drukarkach biurowych i przemysłowych. Pozwala on na szybkie tempo wydruku, który odznacza się wysoką trwałością.
Druk ink-jet, czyli druk atramentowy
Ink-jet jest techniką natryskową polegającą na rozpylaniu tuszu na podłoże drukowe za pomocą głowic z dyszami. Tusz jest wyrzucany z dysz pod ciśnieniem lub pod wpływem pola elektrycznego.
W technice ink-jet wykorzystywane są dwa rodzaje tuszu – rozpuszczalnikowy i pigmentowy, które przeważnie stosuje się w drukarkach jednocześnie, gdyż tusz rozpuszczalnikowy pozwala na bardziej precyzyjny wydruk, a tusz pigmentowy podnosi jakość odporności wydruku.
Druk ink-jet umożliwia nanoszenie obrazu na różne podłoża takie jak papier, folia, tkanina, a nawet drewno. Jest on szeroko stosowany w dynamicznie rozwijającej się poligrafii cyfrowej.
W technice atramentowej stosuje się dwie podstawowe metody nanoszenia druku: piezoelektryczną oraz termiczną. Metoda piezoelektryczna polega na wprawieniu w drgania kryształków w komorach z atramentem przy pomocy odpowiednich dawek energii. Gdy kryształki się kurczą lub rozciągają, zmienia się objętość komory i tusz jest wypychany lub zasysany.
Z kolei metoda piezoelektryczna pozwala na precyzyjną kontrolę wielkości i częstotliwości kropli, a także na tryb greyscale, czyli drukowanie kropli o różnej objętości, co daje lepsze przejścia tonalne i głębię kolorów.
Metoda termiczna druku wykorzystuje zjawisko rozszerzalności cieczy poddanej znacznym zmianom temperatury. W wyniku podgrzewania powstaje pęcherzyk pary tuszu, który wyrzuca kroplę z dysz wyposażonych w element grzejny osiągający temperaturę 350-400°C.
Druk solwentowy
Jednym z rodzajów druku ink-jet jest druk solwentowy, w którym wykorzystuje się farby na bazie rozpuszczalników organicznych. Są one trwalsze i odporne na warunki atmosferyczne. Druk atramentowy solwentowy jest stosowany głównie do drukowania wielkoformatowych materiałów reklamowych i dekoracyjnych na różnych podłożach.
Druk DTG
Innym rodzajem druku atramentowego jest DTG (direct to garment), czyli druk bezpośredni polegający na rozpylaniu odpowiedniej jakości ciekłej farby na bazie wody głównie na podłoża o różnej rozciągliwości. Doskonale wtapia się on w materiały tekstylne i jest odporny na ścieranie.
Druk UV
Druk atramentowy może również wykorzystywać tusze polimerowe światłoutwardzalne. Nadruki wykonane w technice UV odznaczają się wyjątkową trwałością i odpornością na czynniki zewnętrzne takie jak wilgoć czy temperatura.
Rodzaje podłoża druku cyfrowego
Druk cyfrowy możemy stosować na różnych podłożach drukowych, w zależności od celu i rodzaju druku. Poniżej kilka najczęstszych zastosowań druku cyfrowego.
Druk na papierze
Druk na papierze to najbardziej powszechne i uniwersalne zastosowanie druku cyfrowego. Druk na papierze służy do tworzenia dokumentów, książek, czasopism, ulotek, plakatów i wielu innych materiałów informacyjnych czy reklamowych.
Nadruki na papierze wykonujemy za pomocą różnych technik druku cyfrowego w zależności od wielkości powierzchni drukowanych, nakładów i wymagań co do trwałości, kosztów i celu materiałów drukowanych. Na papierze drukujemy najczęściej za pomocą takich technik jak elektrofotografia, ink-jet, termotransfer, sublimacja i magnetografia.
Druk na papierze może być także personalizowany i zindywidualizowany, np. poprzez dodanie danych osobowych, kodów kreskowych, kodów QR i innych.
Druk na tkaninach
Druk na tkaninach pozwala na nadawanie materiałom dowolnych wzorów, kolorów, grafik i napisów. Możemy tworzyć nadruki nie tylko na odzieży, ale również na obuwiu, torebkach, pościeli i innych materiałach tekstylnych.
Do nanoszenia grafik na tkaniny stosujemy takie techniki druku cyfrowego jak druk sublimacyjny, termiczny, termotransferowy i DTG (direct to garment). Na koszulki bawełniane często wybierany jest druk DTG, a na tkaniny zawierające minimum 50% włókien sztucznych druk sublimacyjny. Podobnie jak druk na papierze realizacje na tkaninach również mogą być personalizowane i unikatowe.
Druk na szkle, drewnie i innych podłożach
Druk na innych powierzchniach nanoszony technikami cyfrowymi druk płaski może być stosowany również na rozmaitych innych materiałach takich jak szkło, folia, metal, drewno, ceramika, a nawet kamień.
O wyborze rodzaju druku w dużej mierze decyduje jakość powierzchni drukowanej i jej przeznaczenie. Druk na szkle przeważnie wykonujemy techniką solwentową lub UV za pomocą tuszy światłoutwardzalnych, które pod wpływem promieniowania ultrafioletowego utrwalają się na powierzchni szkła. Druk UV stosuje się również do nanoszenia grafik między innymi na powierzchnie metalowe, foliowe czy kamienne.
Zalety druku cyfrowego
Największym atutem druku cyfrowego jest możliwość szybkiej realizacji wydruku wysokiej jakości. Ponadto szereg dostępnych technik pozwala na precyzyjne dobranie metody druku do rodzaju powierzchni drukowanej i oczekiwanego efektu.
Warto pamiętać, że druk cyfrowy umożliwia również dokonywanie zmian w projekcie nawet w czasie wydruku między poszczególnymi partiami oraz łatwą personalizację odbitek tego samego projektu, a zatem jest technologią elastyczną i wygodną. Odpowiedni wybór metody i sprzętu pozwala na optymalizację kosztów.
Podsumowując, druk cyfrowy zyskuje coraz większą popularność, a jego techniki są stale udoskonalane i rozwijane. Druk cyfrowy wykorzystują zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby prywatne do stworzenia niewielkich nakładów różnorakich materiałów drukowanych od wizytówek po druki wielkogabarytowe.
Druk cyfrowy podobnie jak druk offsetowy jest on niezwykle istotny we współczesnej poligrafii, a w wielu sytuacjach jest częściej wybierany do wykonania projektów graficznych ze względu na konkurencyjną cenę, czas realizacji i możliwość szybkiego wprowadzania poprawek.