Fleksografia – czym jest i na czym polega druk fleksograficzny

Fleksografia – czym jest i na czym polega druk fleksograficzny?

Fleksografia (druk fleksograficzny) to jedna z najważniejszych i najczęściej stosowanych technik druku w przemyśle poligraficznym. Metoda ta znajduje zastosowanie m.in. przy tworzeniu kolorowych nadruków, zwłaszcza na opakowaniach, etykietach, torbach foliowych oraz papierowych, jak również przy drukowaniu na wielu innych rodzajach powierzchni. Jej efekty często zaskakują nietypową strukturą, wysoką jakością odwzorowania oraz żywymi, trwałymi kolorami. Istotą fleksografii są elastyczne formy drukowe, które – dzięki swojej sprężystości i podatności na odkształcenia – umożliwiają drukowanie także na nierównych, chropowatych czy giętkich powierzchniach. To czyni tę technikę wyjątkowo uniwersalną i bardzo cenioną w różnych sektorach przemysłu.

Proces druku fleksograficznego – jak przebiega?

Choć proces fleksografii może początkowo wydawać się złożony, jego zasada działania opiera się na stosunkowo prostym mechanizmie, przypominającym nieco stemplowanie. Druk fleksograficzny realizowany jest przy użyciu tzw. maszyn rotacyjnych, które działają w oparciu o system wałków i cylindrów. Kluczową rolę odgrywa tu wałek rastrowy, który odpowiada za precyzyjne dozowanie farby do dalszych etapów druku.

Powierzchnia wałka pokryta jest drobną siatką mikroskopijnych zagłębień, przypominających strukturę plastra miodu. W tych zagłębieniach gromadzi się farba drukarska, która następnie przekazywana jest na wałek formowy. Takie rozwiązanie zapewnia precyzyjne i jednolite rozprowadzenie barwnika, co ma kluczowe znaczenie dla jakości finalnego nadruku.

Kolejnym etapem jest transfer farby na cylinder formowy, na którym znajduje się specjalnie przygotowana forma drukowa wykonana z fotopolimeru. Każda forma projektowana jest indywidualnie dla danego wzoru graficznego, co zapewnia wysoką precyzję odwzorowania i powtarzalność wydruków. Elastyczna struktura formy pozwala na dokładne przyleganie do podłoża, nawet w przypadku jego nierówności. Odpowiedni nacisk wałka dociskowego umożliwia skuteczne przeniesienie obrazu na powierzchnię materiału.

Co istotne, stosowane w fleksografii farby są szybkoschnące i bardzo dobrze przylegają do wielu rodzajów podłoży. W połączeniu z szybkim tempem pracy maszyn rotacyjnych sprawia to, że proces druku jest bardzo wydajny, a gotowy nadruk niemal od razu może być poddany dalszej obórce, np. cięciu, laminowaniu czy konfekcjonowaniu.

Druk fleksograficzny dawniej i dziś

Historia fleksografii sięga początku XX wieku. W swoich początkach technika ta wykorzystywała formy drukowe wykonane z naturalnej gumy. Choć były one stosunkowo proste w produkcji, cechowały się ograniczoną trwałością oraz niską precyzją odwzorowania. Z czasem zaczęto eksperymentować z bardziej zaawansowanymi materiałami syntetycznymi, takimi jak kauczuk nitrylowy i butylowy, co znacznie poprawiło jakość druku.

Współcześnie standardem są formy drukowe z fotopolimerów – materiałów syntetycznych o wysokiej odporności na środki chemiczne, nacisk mechaniczny i zmiany temperatury. Fotopolimery umożliwiają niezwykle precyzyjne odwzorowanie nawet złożonych wzorów graficznych i detali typograficznych. Dzięki rozwojowi technologii cyfrowego naświetlania, proces tworzenia form stał się bardziej zautomatyzowany i wydajny.

Zmodernizowane maszyny fleksograficzne oraz zaawansowane farby – w tym farby wodne, rozpuszczalnikowe i UV – sprawiają, że współczesny druk fleksograficzny spełnia wysokie standardy ekologiczne i produkcyjne. To wszystko czyni fleksografię jednym z filarów nowoczesnej poligrafii.

Fleksografia – szerokie możliwości nadruku na zróżnicowanych powierzchniach

Jedną z największych zalet druku fleksograficznego – obok jego wysokiej jakości – jest ogromna wszechstronność zastosowania. Technika ta pozwala na nanoszenie nadruków nie tylko na papierze, lecz także na foliach (np. polipropylenowych, PET, polietylenowych), tkaninach, tekturze falistej, laminatach, aluminium, plastiku, kartonach, jak również na powłokach biodegradowalnych. To wszystko sprawia, że fleksografia znajduje zastosowanie w niemal każdej branży przemysłowej, od spożywczej i kosmetycznej po farmaceutyczną i logistyczną.

W praktyce fleksografię wykorzystuje się m.in. w produkcji:

• opakowań jednostkowych i zbiorczych,
• etykiet samoprzylepnych,
• przywieszek i zawieszek kartonowych,
• torebek foliowych i papierowych,
• rękawów foliowych,
• reklamowych toreb tekstylnych czy plastikowych,
• nadruków na koszulkach i tekstyliach technicznych,
• banderol, kopert kurierskich, folii stretch,
• worków na materiały sypkie, takich jak cement czy karma dla zwierząt.

Fleksografia daje możliwość uzyskania nadruków o różnym stopniu krycia, z zastosowaniem kolorów Pantone specjalnych lub lakierów wybiorczych. W każdym z wymienionych przypadków możliwe jest uzyskanie precyzyjnych, trwałych i estetycznych nadruków, co przekłada się na atrakcyjny wygląd finalnego produktu oraz jego wartość marketingową.

Jakie są wady fleksografii?

Mimo wielu zalet, fleksografia nie jest pozbawiona pewnych ograniczeń. Jednym z głównych mankamentów jest trudność w odwzorowywaniu bardzo drobnych detali – szczególnie dotyczy to cienkich linii, małych czcionek czy subtelnych przejść tonalnych, co może być istotne w przypadku projektów o charakterze artystycznym lub luksusowym. W takich przypadkach lepszą alternatywą może być np. druk offsetowy lub cyfrowy.

Ponadto, fleksografia może mieć trudności z dokładnym odwzorowaniem jasnych, pastelowych barw, zwłaszcza na powierzchniach o dużej chłonności lub nierównej strukturze. Wymaga to stosowania specjalistycznych farb oraz odpowiedniego przygotowania podłoża, co z kolei wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Dla niektórych producentów barierą wejścia mogą być też koszty początkowe związane z przygotowaniem form drukowych oraz uruchomieniem produkcji. Choć przy dużych nakładach koszty te szybko się zwracają, to przy małych seriach fleksografia może być mniej opłacalna niż druk cyfrowy.

Warto jednak podkreślić, że wspomniane ograniczenia dotyczą wyłącznie specyficznych zastosowań i nie wpływają znacząco na ogólną funkcjonalność oraz atrakcyjność tej techniki.

Podsumowanie

Druk fleksograficzny to nowoczesna, dynamicznie rozwijająca się technika, która dzięki swojej elastyczności i wydajności zdobyła uznanie w wielu sektorach przemysłu. Łączy w sobie prostotę działania z zaawansowaną technologią, oferując wysoką jakość druku nawet na trudnych powierzchniach.

Fleksografia świetnie sprawdza się w masowej produkcji opakowań i etykiet, gdzie liczy się szybkość, precyzja i możliwość personalizacji wzorów. Chociaż posiada pewne ograniczenia techniczne, to w praktyce jej zalety – takie jak trwałość, szeroki wachlarz zastosowań, możliwość stosowania ekologicznych farb oraz relatywnie niski koszt jednostkowy przy dużych nakładach – zdecydowanie przeważają.

Fleksografia to doskonały wybór dla firm, które cenią sobie efektywność, jakość, niezawodność i nowoczesne podejście do druku. W świetle rosnącego zapotrzebowania na estetyczne i ekologiczne opakowania, jej znaczenie będzie nadal rosło.