Stopień ochrony IP oświetlenia – co oznaczają symbole IP44, IP54, IP65

Wybór lampy do salonu jest prosty – liczy się głównie wygląd i moc światła. Schody zaczynają się, gdy szukamy oświetlenia do łazienki, ogrodu lub warsztatu. Tam kluczowe jest bezpieczeństwo, a dokładnie: stopień ochrony IP. To ten parametr decyduje o tym, czy po pierwszym deszczu lub prysznicu instalacja nie ulegnie awarii. Jak czytać te oznaczenia i która klasa szczelności będzie odpowiednia do Twoich potrzeb?

Czym jest stopień ochrony IP i jak czytać ten kod?

Skrót IP (ang. Ingress Protection) to uniwersalna, międzynarodowa norma IP (PN-EN 60529), która określa szczelność obudowy urządzenia elektrycznego. Dla użytkownika to prosta informacja: jak bardzo dana lampa jest odporna na pył (kurz, piasek) oraz wodę.

Kod IP składa się zawsze z dwóch cyfr (np. IP44, IP65). Każda z nich odpowiada za coś innego:

• Pierwsza cyfra (0–6): mówi o odporności na ciałami stałe. Im wyższa, tym trudniej pyłowi dostać się do środka.
• Druga cyfra (0–9): określa ochronę przed wodą. Im wyższa, tym lampa jest bardziej wodoszczelna.

Czasami zamiast cyfry pojawia się litera „X” (np. IPX4). Oznacza to, że producent nie badał sprzętu pod kątem pyłu, ale gwarantuje konkretną odporność na wilgoć.

Przegląd najpopularniejszych klas szczelności – co oznaczają w praktyce?

W sklepach najczęściej spotykamy kilka standardowych oznaczeń. Warto wiedzieć, co się za nimi kryje, aby nie przepłacić za niepotrzebną szczelność lub – co gorsza – nie zamontować w ogrodzie lampy, która nadaje się tylko do sypialni.

IP20 – standard domowy

To podstawowy stopień ochrony IP20. Taka oprawa chroni przed dotknięciem palcem, ale nie stanowi żadnej bariery dla wody. Lampy IP20 montujemy wyłącznie w suchych pomieszczeniach: salonie, korytarzu czy sypialni.

IP44 – ochrona przed bryzgami

Wiele osób pyta: IP44 co to znaczy? To najpopularniejszy standard „podwyższony”. Lampa jest szczelna dla ciał stałych powyżej 1 mm oraz odporna na bryzgi wody z dowolnego kierunku. To idealny wybór do łazienki (nad lustro) oraz jako oświetlenie zewnętrzne pod zadaszeniem.

IP54 – do warsztatu i garażu

Jeśli zastanawiasz się, IP54 co oznacza – to krok dalej w stronę szczelności. „Piątka” na początku oznacza ochronę przed pyłem (w ilościach niezakłócających pracy). Takie oprawy, np. oprawy hermetyczne LED, świetnie sprawdzają się w garażach, piwnicach i miejscach zakurzonych.

IP65 – pełna odporność na zewnątrz

Szukając lamp na elewację, często wpisujemy hasło IP65 na zewnątrz. I słusznie. Ta klasa gwarantuje całkowitą pyłoszczelność i odporność na strugę wody (12,5 l/min) laną na obudowę. Taki kod IP mają zazwyczaj naświetlacze LED, które montujemy na otwartej przestrzeni, narażonej na zacinający deszcz.

IP67 i IP68 – zadania specjalne

To najwyższe stopnie ochrony. IP67 pozwala na krótkotrwałe zanurzenie w wodzie, a IP68 na pracę ciągłą pod wodą. Takie parametry muszą mieć lampy montowane w oczkach wodnych, basenach czy w kostce brukowej, gdzie może stać woda.

Jaki stopień ochrony IP do łazienki, a jaki do ogrodu?

Dobór odpowiedniej lampy zależy od strefy, w której ma pracować. Nie wszędzie potrzebujemy „pancernej” szczelności.

W łazience kluczowa jest odległość od źródła wody. Odpowiadając na pytanie, jaki stopień ochrony IP do łazienki wybrać:

• Strefa „mokra” (kabina prysznicowa, wnętrze wanny): tutaj bezwzględnie wymagane jest niskie napięcie i wysokie IP (min. IP65/IP67).
• Okolice wanny i umywalki (do 60 cm): tu standardem są kinkiety i taśmy LED o klasie IP44.
• Reszta łazienki (sufit z dala od prysznica): teoretycznie wystarczy IP20, ale ze względu na parę wodną zaleca się stosowanie IP44.

W ogrodzie zasada jest prosta: jeśli lampa jest pod dachem (np. na tarasie), wystarczy IP44. Jeśli jednak montujemy coś na otwartej ścianie, słupku ogrodowym lub w gruncie – celujemy w klasę szczelności IP65 lub wyższą. Zapewni to bezawaryjność mimo śniegu, deszczu i kurzu.

IP to nie wszystko – pamiętaj o IK

Analizując oznaczenia IP, warto pamiętać, że mówią one o szczelności, ale nie o wytrzymałości na uderzenia. Tę określa parametr IK. Jeśli szukasz lampy do warsztatu, gdzie możesz uderzyć w nią drabiną, lub lampy najazdowej na podjazd, sprawdź również klasę odporności mechanicznej (np. IK08 lub IK10). Dopiero połączenie wysokiego IP i IK daje gwarancję, że oświetlenie przetrwa lata w trudnych warunkach.