Lumen – jednostka strumienia świetlnego

Jeśli zastanawiasz się, jak wybrać idealne świetlówki do swojego domu, co to jest lumen, czy jak przeliczyć Waty na lumeny to zapraszamy Cię do lektury. Z naszego artykułu dowiesz się, czym jest strumień świetlny i ile lumenów powinno posiadać źródło światła, aby optymalnie doświetlić każde pomieszczenie od nastrojowego salonu, przez funkcjonalną kuchnię, po dobrze oświetlone biuro.

Co to jest lumen i co określa źródło światła

Lumen to jednostka miary strumienia świetlnego o symbolu lm w układzie SI (Systemie Międzynarodowym Jednostek). Natomiast pojęcie strumienia świetlnego (symbol Φ) odnosi się do całkowitej ilości światła emitowanego przez źródło światła w jednostce czasu, która jest widzialna dla ludzkiego oka.

Strumień świetlny można więc określić jako całkowicie widoczną ilość światła, którą emituje dane źródło. W odróżnieniu od intensywności światła (mierzonej w kandelach), która odnosi się do ilości światła w określonym kierunku, strumień świetlny mierzy całość światła emitowanego przez źródło we wszystkich kierunkach.

Matematycznie lumen (lm) jest definiowany na podstawie kandeli (cd), czyli podstawowej jednostki światłości, i jednego steradianu (sr), jednostki miary kąta bryłowego).

1lm=1cd⋅sr

Oznacza to, że jeden lumen to ilość światła emitowanego przez źródło światła o jasności jednej kandeli, która rozchodzi się równomiernie w kącie bryłowym jednego steradiana. Z kolei w praktyce mówi nam to, że im więcej jest lumenów, tym więcej mamy światła.

Jednostka lumen została formalnie zdefiniowana i wprowadzona do układu SI przez Międzynarodowy Komitet Międzynarodowej Unii Elektrotechnicznej (IEC) w 1948 roku. Przed wprowadzeniem jednostki lumenu, różne kraje stosowały inne jednostki do mierzenia światła, gdzie najpopularniejszą była kandela.

Jak czytać oznaczenia na źródłach światła – lumen, kandela, lux, Kalwin, Wat)

Wraz z wycofaniem ze sprzedaży tradycyjnych żarówek i wprowadzeniem nowoczesnych źródeł światła takich jak światło LED na etykietach pojawiły się różnego typu oznaczenia takie jak cd, lx, czy K. Poniżej wyjaśniamy, co się za nimi kryje.

Kandela (cd) jest jedną z pierwszych jednostek charakteryzujących właściwości światła i określa ona intensywność światła emitowanego w danym kierunku. W obecnej formie kandela została ponownie zdefiniowana w 1948 roku, równocześnie z lumenem, aby zapewnić spójność w miarach świetlnych znajdujących się w układzie SI.

Lux (lx) podobnie jak lumen jest jednostką miary natężenia oświetlenia, czyli ilości światła padającego na jednostkę powierzchni. W praktyce 1 luks jest to 1 lumen na metr kwadratowy. Lux jest używany do określania jasności w danym konkretnym miejscu, a lumen natomiast mierzy całkowitą ilość światła emitowaną przez źródło we wszystkich kierunkach. Obie jednostkami miary używane są w kontekście światła, ale mierzą różne aspekty tego samego zjawiska, co jest istotne w projektowaniu oświetlenia.

Temperatura barwowa podawana w Kelwinach (K) w praktyce oznacza kolor światła emitowanego przez żarówkę. Niska temperatura barwowa (2700-3000 K) daje ciepłe, żółtawe światło, idealne do sypialni i salonów. Wysoka temperatura barwowa (5000-6500 K) daje chłodne, białe światło, które jest lepsze z kolei do kuchni i biur.

W przeciwieństwie do wyżej wymienionych jednostek Wat (W) nie są jednostką miary światła, a określają zużycie energii przez żarówkę. Dlatego warto pamiętać, że Wat nie informuje o jasności, ale ilości energii zużywanej przez źródło światła. Dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak LED, możemy uzyskać więcej lumenów przy niższym zużyciu energii. Poniżej podajemy przybliżone wartości strumieniach światła świetlówek LED o danej mocy (W) oraz porównanie do mocy tradycyjnych żarówek.

Poza tymi wartościami na opakowaniach różnych źródeł światła można znaleźć informacje o żywotności (podana w godzinach informuje o przewidywanym czasie pracy żarówki), efektywności energetycznej (lm/W) oraz ściemnialności (czy żarówka jest kompatybilna ze ściemniaczami, co pozwala na regulację jasności światła). Dobierając oświetlenie, warto wziąć pod uwagę wszystkie parametry oraz zalecane natężenie i barwę światła.

Jak dobrać odpowiednie oświetlenie do różnych pomieszczeń i zastosowań – ile lumenów na m2

Nie można jednoznacznie podać, ile lumenów jest potrzebnych do oświetlenia pomieszczenia, gdyż zależy to od jego powierzchni, kształtu i wystroju wnętrza. Poniżej podajemy jednak przybliżone wartości lumenów i przydatne wskazówki potrzebne do optymalnego oświetlenia różnych pomieszczeń:

• Kuchnia – zalecane oświetlenie: 3000 – 4000 lm i 4000-5000 K. Jasne, białe światło pomaga w gotowaniu i przygotowywaniu posiłków.
• Łazienka – zalecane oświetlenie 2000-3000 lm i 3000-5000 K. Oświetlenie nad lustrem jest kluczowe, dlatego używaj neutralnego lub chłodnego światła dla lepszej widoczności przy makijażu czy goleniu.
• Salon – zalecane oświetlenie: 1500-3000 lm i 2700-3000 K. Ciepłe światło tworzy przytulną atmosferę, dlatego rozważ użycie różnych źródeł światła, takich jak lampy stołowe i podłogowe, aby dostosować oświetlenie do różnych czynności.
• Sypialnia – zalecane oświetlenie: 1000-2000 lm i 2700-3000 K. Ciepłe, relaksujące światło sprzyja odprężeniu. Lampki nocne powinny być łagodne i regulowane.
• Biuro – zalecane oświetlenie: 3000-5000 lm i 4000-5000 K. Jasne, chłodne światło pomaga zwiększyć koncentrację i produktywność.

Dla uzyskania optymalnego oświetlenia przyjaznego dla naszych oczu najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie oświetlenia wielopunktowego, aby każda część pokoju była odpowiednio doświetlona.

Podsumowując, lumeny określają strumień światła i są podstawowym parametrem przy wyborze idealnego oświetlenia dla Twojego domu. Wiedza o tym, ile lumenów, (a nie ile Wat) ma świetlówka LED, pozwala nie tylko na stworzenie odpowiedniej atmosfery w każdym pomieszczeniu, ale też na oszczędność zużycia energii. Z kolei dzięki świadomemu wyborowi świetlówek, Twoje mieszkanie stanie się bardziej funkcjonalne i przyjazne dla środowiska.