Świetlówki LED – poznaj cechy i rodzaje najlepszego źródła oświetlenia

Produkowane przez setki lat konwencjonalne źródła światła, ze względu na negatywny wpływ na środowisko zostały stopniowo wycofywane w krajach Unii Europejskiej. Do listy wcześniej zakazanych w UE produktów oświetleniowych 25 sierpnia 2023 roku dołączają szeroko stosowane świetlówki T5 i T8. Na rynku dostępne są ich energooszczędne i ekologiczne odpowiedniki, czyli świetlówki LED. Przeczytaj, czym się charakteryzują świetlówki LED, jakie mają zastosowanie i dlaczego są one obecnie najlepszym źródłem światła.

Źródła światła w świetle prawa międzynarodowego

Zawarte w 2015 roku podczas konferencji ONZ porozumienie paryskie zobowiązało państwa UE do znacznego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. W związku z tym Unia Europejska wprowadziła Dyrektywę RoHS nakazującą stopniowe wycofanie szkodliwych dla środowiska źródeł światła. W 2021 roku zostały wycofane z rynku między innymi tzw. tradycyjne żarówki, a wskutek znowelizowanej w 2022 roku Dyrektywy RoHS od 2023 nie będą już produkowane:

świetlówki jednotrzonkowe i kołowe — wycofane od 25.02.2023 roku,
liniowe świetlówki fluorescencyjne T5 i T8, wykorzystywane głównie w oświetleniu biurowym, przemysłowym i magazynowym — wycofane od 25.08.2023,
żarówki halogenowe G4, GY6.35, G9,używane w oświetleniu meblowym i dekoracyjnym — wycofane od 01.09.2023 roku.

Wszystkie wycofane w Unii świetlówki i inne źródła światła mają swoje odpowiedniki w postaci powszechnie dostępnych, ekologicznych i energooszczędnych świetlówek LED.

Czym się charakteryzuje i jak działa oświetlenie LED-owe.

Już wiele lat przed wprowadzeniem obowiązującej dyrektywy unijnej szukano innych metod oświetlenia, które nie tylko powinny być się wysokoenergetyczne, ale też przyjazne dla środowiska. Takim rozwiązaniem miały być tzw. energooszczędne świetlówki wyładowcze, które jednak niestety potrzebują dodatkowy czas i energię, by osiągnąć pełną jasność, a ich każde włączenie zmniejsza ich żywotność. Dlatego przełomem stało się wyprodukowanie świetlówki LED stanowiącą obecnie rewolucję w świecie oświetlenia.

Świetlówki LED, inaczej diody LED (Light Emitting Diodes) to małe półprzewodnikowe urządzenia, emitujące światło, przy braku stałego przepływu prądu. Jest to możliwe dlatego, że posiadają one wbudowaną przetwornicę obniżającą napięcie elektryczne i doprowadzają je do źródła światła. Płytki diodowe są pokryte luminoforem, które podłączone do napięcia elektrycznego przewodzą prąd, a elektrony pod wpływem różnicy potencjałów przechodzą z jednej płytki na drugą. Dochodzi wówczas do tzw. zjawiska rekombinacji promienistej jonu dodatniego i elektronu, któremu towarzyszy uwolnienie nadwyżki energii elektronu, przez wypromieniowanie fotonu i emisji światła.

Znajdująca się w świetlówce dioda LED natychmiast po włączeniu osiąga pełną jasność i w przeciwieństwie do świetlówki wyładowczej nie traci ona energii na powolny zapłon. Ponadto LED-y emitują energię bezpośrednio w światło, dzięki czemu nie wydzielają dużej ilości ciepła.

Świetlówki LED mogą może być zasilane jednostronnie i wówczas posiadają dwa przewody, fazowy L i neutralny N, które są doprowadzone tylko do jednego gniazdka. Świetlówki LED z zasilaniem dwustronnym posiadają natomiast tylko jeden przewód przechodzący po całej obudowie aż do drugiego końca świetlówki.

W przypadku świetlówek LED z zasilaniem jednostronnym kluczowy jest odpowiedni montaż świetlówki. Taka świetlówka w oprawie musi być umieszczona tak, aby jej trzonek znajdował się w zasilanym przez prąd gnieździe oprawy. Natomiast świetlówka LED o zasilaniu dwustronnym będzie działać niezależnie od tego, jak zostanie zamontowana i dlatego może być ona podłączona do prądu o napięciu przemiennym 230V.

Natomiast bez względu na to jaki wariant świetlówki wybierzemy, musi on być dopasowany do rodzaju oprawy lampy. Bez względu na rodzaj zasilania zastosowany w zakupionej świetlówce istnieje możliwość dostosowania jej końcówki do posiadanej obudowy.

Dlaczego LEDy są uznawane za najlepsze źródło światła — zalety świetlówek LED

Świetlówki LED szybko uznano za najbardziej efektywne źródło światła i zdobyły popularność na rynku oświetleniowym. Odpowiedź na pytanie, dlaczego „ledy” są uznawane za najlepsze źródło światła, znajdujemy w opisie wielu zalet tego typu świetlówek, do których należą:

efektywność energetyczna — świetlówki LED pobierają do maksymalnego oświetlenia mniej energii i dłużej działają niż dawniej używane świetlówki. Przeciętna żywotność diody LED wynosi od 25 000 do 50 000 godzin, a ich stosowanie ogranicza koszty zużycia energii nawet o 70%;
jakość oświetlenia – dostępne są świetlówki LED o różnej temperaturze barwowej światła, mogące cechować się zimną lub ciepłą barwą, a nawet bardzo zbliżoną do światła dziennego. Wielu producentów oferuje także diody LED z możliwością regulacji jasności i barwy, dzięki czemu można łatwo dostosować oświetlenie do indywidualnych potrzeb;
bezpieczeństwo — świetlówki LED-owe nie nagrzewają się, dzięki czemu nie ma ryzyka poparzenia się świetlówką. Ponadto świetlówki LED nie posiadają szkodliwych dla zdrowia substancji, a ich szkło jest wytrzymałe i odporne na pęknięcia;
ekologiczność — świetlówki LED, ze względu na mniejsze zużycie energii, dłuższą żywotność i brak szkodliwych substancji chemicznych są najbardziej ekologicznym źródłem światła spośród obecnie dostępnych świetlówek.

Rodzaje i zastosowanie świetlówek LED

Świetlówki LED można podzielić według kilku kryteriów takich jak: typ podłączenia, kształt i wielkość, moc oraz temperatura barwowa światła.

Jednym z głównych podziałów, jaki stosuje się w przypadku świetlówek LED jest ich kształt. Ze względu na kształt wyróżnia się:

świetlówki liniowe — świetlówki liniowe mają formę długiej prostej tuby, której długość i średnica zależy od konkretnego modelu świetlówki, a wyglądem przypominają dawne świetlówki jarzeniowe. Świetlówki liniowe są obecnie najpopularniejszym źródłem światła, ponieważ cechują się one dużą uniwersalnością i wszechstronnością wykorzystania zarówno w warunkach domowych, jak i przemysłowych;
świetlówki okrągłe — świetlówki LED w formie koła lub pierścienia często używane są w domach i tam, gdzie stosuje się wiszące lampy sufitowe. Zapewniają one dobre punktowe światło, bez tworzenia centralnego cienia;
świetlówki kompaktowe — kompaktowe świetlówki LED (CFL – Compact Fluorescent Lamp) są kompaktową formą tuby, zwiniętej lub posiadającej różne kształty. Te zamienniki tradycyjnych żarówek pasują do większości opraw lampowych, zarówno tych w stylu nowoczesnym, jak i klasycznych modeli. Świetlówki te dostępne są w różnych temperaturach barwowych, a poziom emitowanego przez nie światła może wynosić nawet 100 lumenów;
LEDy miniaturowe — są bardzo małe i cienkie, dzięki czemu mogą być stosowane w miejscach mało dostępnych.

Na rynku dostępne są również inne bardziej specjalistyczne rodzaje świetlówek LED. Natomiast najczęściej wybierane i stosowane są świetlówki liniowe typu T5 i T8.

Świetlówki T5 i T8 — czym się różnią najpopularniejsze modele świetlówek LED.

Liniowa świetlówka LED to długa, prosta tuba, której długość i średnica zależy od konkretnego typu. Najbardziej popularne są świetlówki liniowe T5 i T8 różniące się między sobą przede wszystkim wielkością gwintu i średnicą tuby. Mniejsze świetlówki T5 mają średnicę 16 mm, a większe T8 posiadają tubę o średnicy 26 mm.

Świetlówka LED typu T5 jest obecnie najmniejszą dostępną świetlówką liniową w formie tuby. Z powodu niewielkiego rozmiaru świetlówki LED T5 stosuje się zazwyczaj jako oświetlenie akwariów lub elementów meblowych.

Najpopularniejszym i najlepszym dostępnym obecnie rozwiązaniem wśród źródeł światła są świetlówki LED T8. Świetlówki typu T8 znajdują zastosowanie między innymi w biurach, magazynach, halach, sklepach, garażach, ponieważ szeroko rozpraszają światło na dużej przestrzeni. Ponadto ich zastosowanie znacznie poprawia widzenie szczegółów i barw oświetlonych elementów. Dodatkowo świetlówki LED-owe T8 są bardzo trwałe oraz odporne na wstrząsy i wibracje.

Ponieważ świetlówki LED T8 stały się standardowym oświetleniem w wielu krajach europejskich obecnie ich stosowanie wypiera używanie mniejszych świetlówek T5.

Podsumowując, świetlówki LED zdobyły popularność nie tylko ze względu na swoją efektywność energetyczną, ekologiczne rozwiązania zgodne z wymogami UE ale też z powodu ich szerokiego zastosowania.
Świetlówki LED sprawdzają się źródło oświetlenia domów, budynków użyteczności publicznej, a także jako oświetlenie przemysłowe i specjalistyczne. Dzięki uniwersalnej budowie, wszechstronnemu zastosowaniu najbardziej popularne są świetlówki LED typu T8, które w wielu wariantach są dostępne w ofercie naszego sklepu.